Sấm sét là gì? Vì sao có hiện tượng này? Tác hại, lợi ích & cách phòng chống hiệu quả

Lý giải sấm sét là gì và quá tình hình thành hiện tượng này diễn ra như thế nào. Chúng thường xuyên xuất hiện khi thời tiết thay đổi theo chiều hướng cực đoan. Đặc biệt, không những thời điểm xuất hiện dông bão, mưa lớn,…

Sấm sét là gì?

Sấm sét  (hay sét, tia sét, tia chớp, lôi, sấm chớp) là hiện tượng tự nhiên xảy ra sự phóng điện trong bầu khí quyển khi các đám mây và mặt đất hay các đám mây mang các điện tích khác dấu tương tác với nhau.

Tìm hiểu mây là gì và các tính chất để hiểu rõ hơn nguyên nhân nó có thể sinh ra sấm sét tại đây.

Ngoài ra, hiện tượng này còn xuất hiện ở các trận phun trào núi lửa hay bão cát. Trong quá trình phóng điện, tia sét đạt với tốc độ khoảng 35.000 km/h và nhiệt độ lên tới 30.000 độ C.

Thực tế, sấm sét nói chung là sự kết hợp giữa sấm và sét. Mọi người có thể quan sát được tia sét trước và tiếng sấm sau.

Bởi tốc độ của ánh sáng nhanh hơn gấp nhiều lần tốc độ của âm thanh. Ngoài ra, tùy thuộc vào bản chất và khoảng cách của sấm sét mà ta có thể nghe được âm thanh dài hay ngắn, tiếng lớn hay nhỏ.

Tại sao lại có sấm sét?

Nguyên nhân được xác định khi sấm sét xảy ra là hai đám mây tích điện trái dấu xích lại gần nhau tạo ra hiệu điện thế có thể lên tới hàng ngàn kW. Lúc này các đám mây sẽ phóng tia lửa điện tạo ra một vệt sáng kèm theo đó là vài giây sau sẽ xuất hiện tiếng nổ, tiếng sấm lớn.

Ngoài ra, khi các mây dông tích tụ lại dày đặc, tiến gần với mặt đất thì gặp những nơi đồi núi dốc, cây cổ thụ, cột điện, người cầm cuốc xẻng… sẽ xảy ra hiện tượng phóng tia lửa điện xuống mặt đất.

Hiện tượng này người ta thường gọi là sét đánh. Những nguyên nhân trên chính là lý do chính vì sao có sấm sét. 

Đánh giá tổng quan lợi ích và tác hại của sấm sét

Khi thấy sấm sét xảy ra thì nhiều người lại cho rằng nó sẽ gây nhiều thiệt hại và những hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên chúng cũng có rất nhiều lợi ích mà ít người biết đến.

Lợi ích của sấm sét đối với tự nhiên

Hiện tượng tự nhiên này mang đến những lợi ích bất ngờ sau:

• Giúp tạo ra tầng Ozon thêm trong lành, giúp hấp thụ tia cực tím của mặt trời, bảo vệ môi trường sống cho con người.
• Cải thiện quá trình cây cối hấp thụ được các chất dinh dưỡng như Nitrat (NO3), Amoni (NH+4)…
• Giúp chúng ta biết được những nơi có nhiều nguồn khoáng sản hay mạch nước ngầm. Bởi những nơi này thường xuất hiện sấm sét và sẽ đánh vào đây.
• Sấm sét còn giúp cho các nhà khoa học nghiên cứu và tạo ra các nguồn năng lượng mới. Bởi khi các tia sét khi được tạo ra sẽ cung cấp một nguồn năng lượng cực lớn lên tới hàng ngàn kW.

Tác hại của sấm sét to lớn như thế nào?

Sấm sét mang lại nhiều nguy hiểm cho con người cũng như tài sản cụ thể như:

Đối với con người

Sấm sét khi đánh trúng con người gây nên nhiều chấn thương nghiêm trọng. Trường hợp nặng có thể bị tử vong ngay lập tức, nhẹ thì sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh, thiếu máu não, tổn thương cơ…

Đối với tài sản

Khi xảy ra sấm sét xảy ra gây ra nhiều vụ cháy nổ, chập điện, gây hư hại các công trình, thiết bị… mà chúng đánh trúng. Đặc biệt đối với những nơi thường hay cháy nổ như bồn xăng, trạm biến thế… nếu không được bảo vệ tốt sấm sét có thể gây ra hoả hoạn và thiệt hại vô cùng nghiêm trọng.

Cách phòng chống sấm sét (Rất cần thiết)

Để ngăn ngừa và hạn chế sấm sét thì bạn cần phải thực hiện một số các biện pháp sau:

Lắp đặt hệ thống chống sét

Hệ thống chống sét là biện pháp giúp bạn bảo vệ được mình cũng như tài sản. Một hệ thống chống sét sẽ bao gồm đầu chống, cọc sét và đường dẫn sét nhằm đưa sấm sét đến một điểm an toàn nào đó. Thông thường, đường dẫn sét sẽ được đặt trực tiếp xuống mặt đất và không cho tiếp xúc với tài sản.

Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ hệ thống chống sét

Hệ thống chống sét để từ đó nhằm đảm bảo hệ thống được hoạt động hiệu quả. Cụ thể như bạn cần vệ sinh, sửa chữa kiểm tra đầu cọc, đường dẫn…

Tránh xa những khu vực thường xuất hiện sấm sét

Sấm sét thường đánh vào như đồng cỏ, cây cổ thụ, đồi núi, cột điện… Thay vào đó bạn cần tìm một nơi an toàn như trong nhà, trong xe ô tô hay những công trình có hệ thống chống sét…

Không sử dụng các thiết bị điện tử

Các thiết bị như máy tính, điện thoại, tivi… bạn tuyệt đối không nên dùng khi xuất hiện sấm sét. Bởi khi nó đánh vào dây điện sẽ làm hư hỏng các thiết bị nếu ta đang sử dụng. Nguy hiểm hơn là chúng đánh vào trực tiếp thiết bị ta đang sử dụng nó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người đó.

Theo dõi dự báo thời tiết

Việc theo dõi dự báo thời tiết vô cùng quan trọng. Bạn cần phải xem các thông tin dự báo thường xuyên để từ đó biết được khi nào có sấm sét xảy ra và cách phòng tránh sự cố.

Trang Thời Tiết 4M chính là địa chỉ đáng tin cậy trong nghành dự báo thời tiết hiện nay. Bạn có thể xem thông tin nhiệt độ, lượng mưa, gió bão để kịp thời lên phương án đối phó từ sớm tại đây.

Ví dụ: Xem thời tiết Sài Gòn với các chỉ số lượng mưa, nhiệt độ, áp suất, độ ẩm, gió, tầm nhìn,… hàng ngày với độ chính xác lên tới 90%, có dự báo sấm sét, mưa dông đầy đủ.

Q&A sấm sét là gì?

Xung quanh vấn đề hiện tượng sấm sét là gì có rất nhiều câu hỏi liên quan. Dưới đây là những chia sẻ hữu ích dành cho bạn về hiện tượng thường gặp này.

Sấm là gì?

Sấm là âm thanh gây ra bởi những tiếng sét trong tự nhiên. Tùy thuộc vào bản chất và khoảng cách khác nhau mà sẽ gây ra những vụ nổ với tiếng vang đột ngột hoặc kéo dài.

Sự tăng đột ngột các nhiệt độ và áp suất từ sét gây ra không không gian sẽ tạo ra một sóng xung kích âm thanh lớn.

Sét là gì?

Sét được hiểu là hiện tượng phóng điện ở trong không gian khí quyển giữa các đám mây và mặt đất. Tốc độ phóng điện của một tia sét trong khí quyển  lên đến 100.000km/s.

Tia sét là sự di chuyển của những hạt điện electron và ion dạng plasma phát sáng. Nên các tia sét thường xuất hiện ánh sáng điện lớn gây nguy hiểm cho con người.

Tại sao chúng ta nhìn thấy chớp trước khi nghe sấm?

Việc chúng ta nhìn thấy chớp trước khi nghe sấm đó là do vận tốc của âm thanh chậm hơn so với vận tốc của ánh sáng. Khi ánh sáng có vận tốc gần 300.000 km/s, thì vận tốc âm thanh không không khí chỉ 344m/s. Do vậy, tuy cùng xuất hiện vào một thời điểm nhưng chúng ta lại nhìn thấy tia chớp trước tiếng sấm.

Tại sao lại có sấm sét khi mưa bão?

Khi xuất hiện các trận mưa bão, những đám mây đen u sở hữu những luồng điện có các tia chớp giữa các đám mây. Việc những luồng điện cực đại sẽ tìm kiếm cơ hội để phóng xuống mặt đất. Đây chính là lý do mà sấm sét thường xuất hiện khi mưa bão.

Bạn cần biết mưa là gì, từ đó nắm được các dạng mưa có thể xuất hiện sấm sét và tìm nơi trú ẩn, tránh nguy hiểm trong điều kiện thời tiết này.

Trời mưa sấm sét có nên dùng điện thoại?

Trời mưa không nên dùng điện thoại. Bởi lúc này bạn sẽ dễ bị sét đánh trúng và có nguy cơ tư vọng cao. Ngoài ra, bạn cũng cần tránh sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính, tivi,… trong lúc có sét để bảo vệ sức khỏe của mình.

Trời mưa sấm sét có nên sạc điện thoại?

Không chỉ việc sử dụng các thiết bị điện tử nguy hiểm mà việc sạc điện thoại cũng là điều tối kỵ khi xuất hiện sấm sét. Bởi việc vừa sạc pin, vừa dùng điện thoại trong trường hợp này sẽ có nguy cơ tử vong cao cho người dùng.

Nơi nào có nhiều sấm sét nhất Việt Nam?

Nơi xuất hiện nhiều sấm sét nhất nước ta là Nam Đông thuộc vùng khí hậu Thừa Thiên Huế. Tại đây có tới 119 ngày mưa giông/năm nên tuần suất của các tia chớp luôn ở mức cao.

Kết luận

Các thông tin về sấm sét là gì đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng tự nhiên này. Việc hiểu  rõ hiện tượng này sẽ giúp bạn phòng tránh và bảo vệ bản thân tránh được những rủi ro khi xảy ra.