Khí hậu châu Phi có điểm gì đặc biệt? Khám phá đặc trưng khô nóng quanh năm tại Lục địa già

Trên thực tế, khí hậu châu Phi có nhiệt độ nóng nực nhất trên thế giới. Vì sự khắc nghiệt của thời tiết nên con người sống tại đây phải rất vất vả để sinh tồn.

Giới thiệu tổng quan về châu Phi

Châu Phi là châu lục có diện tích lớn đứng thứ 3 trên thế giới chỉ sau Châu Á và Châu Mỹ và có dân số đứng thứ 2 sau Châu Á. Ngoài ra, châu Phi còn có tên gọi khác là lục địa đen.

Tính đến thời điểm năm 2022, nơi đây chiếm đến 17.80% dân số trên thế giới với khoảng 1.422.047.502 người sinh sống trên 55 quốc gia. Cùng với đó là diện tích đất chiếm 19% của Trái Đất với khoảng 30.221.532 kilomet vuông tính luôn cả các đảo cận kề.

Nơi đây được xem là một cao nguyên to lớn, chủ yếu là các bồn địa thấp xen lẫn các sơn nguyên. Phần lớn lục địa được nâng cao, nền đã bị nứt và sụp đổ nên đã tạo ra nhiều thung thũng sâu và dài.

Khí hậu châu Phi có đặc điểm gì?

Khí hậu châu Phi có nền nhiệt nóng và khô nhất thế giới. Ngoài ra còn có nhiều sa mạc và hoang mạc rộng lớn.

Vì nằm trên cận nhiệt đới của bán cầu Bắc, bán cầu nam và vĩ độ của xích đạo nên lục địa này có nhiều kiểu khí hậu khác nhau:

• Khí hậu xích đạo
• Nhiệt đới ẩm ướt
• Nhiệt đới gió mùa
• Khí hậu nửa khô hạn
• Khí hậu hoang mạc
• Khí hậu cận nhiệt đới cao nguyên
• Khí hậu ôn đới: Kiểu khí hậu này cực kì hiếm chỉ có ở dọc theo các vùng rìa hoặc ở vị trí rất cao

Nhiệt độ trung bình

Nhiệt độ trung bình năm ở nơi đây luôn luôn cao hơn 20 độ C. Trung bình hàng năm dao động trong khoảng 20 độ C đến 30 độ C. Ở đây sông hồ rất hiếm nên khá khô hạn và rất ít nước.

Đặc điểm khí hậu châu Phi là có nhiệt độ rất cao ở vùng hoang mạc Sahara và Kalahari lên đến 50 độ C. Trong khi đó, vào buổi tối thì giảm xuống chỉ còn 0 độ C.

Châu Phi có các hoang mạc nóng và khô hạn nhất trên Trái Đất. Nơi đây nắm giữ nhiều kỷ lục về mức nhiệt độ cao, nắng nóng và thời gian có Mặt trời chiếu sáng cao nhất.

Lượng mưa trung bình

Khí hậu của châu Phi có nhiều biến đổi khi có lượng mưa khá ít, phân bố không đồng đều hoặc thậm chí là không có mưa, cụ thể là:

• Tháng 9 là tháng có nhiều ngày mưa nhất, trung bình 0.9 ngày chỉ với 7.6mm
• Tháng có ít mưa nhất là tháng 6 và hầu như không có mưa

Ngoài ra, chỉ số lượng mưa của châu lục này có sự giảm dần từ xích đạo về phía hai chí tuyến.

Độ ẩm trung bình

Vị trí địa lý châu Phi có độ ẩm không khí thường thay đổi đáng kể giữa ngày và đêm, điểm sương có chiều hướng thay đổi khá chậm. Có thể tham khảo sự thay đổi theo mùa của độ ẩm ngay tại đây:

• Số ngày oi bức nhất trong năm kéo dài hơn 4 tháng từ ngày 6 tháng 7 cho đến ngày 12 tháng 11. Trong đó, cảm giác ngột ngạt, nóng bực chiếm ít nhất là 13%
• Tháng 9 là thời điểm có nhiều ngày oi bức nhất với 14.7 ngày hoặc có khi còn tệ hơn
• Tháng 3 có ít ngày oi bức nhất hoặc không có.

Thời gian chiếu sáng của mặt trời

Khí hậu ở châu Phi nổi bật là có độ dài của ngày theo đổi theo từng năm. Trong năm 2024 có sự thay đổi như sau:

• Ngày 21 tháng 12 là ngày ngắn nhất chỉ với 10 giờ 41 phút thời gian chiếu sáng
• Ngày 20 tháng 6 là ngày dài nhất với thời gian kéo dài tới 13 giờ 36 phút
• Bình minh sớm nhất là vào lúc 6:44 sáng ngày 13 tháng 4 và mọc muộn nhất là sau khoảng 8:48 sáng 14 tháng 1
• Hoàng hôn sớm nhất vào lúc 7:11 đêm ngày 10 tháng 3 và muộn nhất vào lúc 8:54 tối ngày 2 tháng 7

Đây là châu lục nhận được lượng năng lượng bức xạ Mặt trời cao nhất trên Trái Đất. Góc chiếu luôn nằm ở góc gần 90% cũng là  1 phần tạo ra kiểu khí hậu của Châu Phi như hiện tại.

Hướng gió trong năm

Gió thổi từ vị trí nào hoàn toàn phụ thuộc vào địa hình châu Phi cùng với một số yếu tố khác. Đặc biệt, tốc độ gió trung bình trong năm có sự thay đổi đáng kể.

• Thời gian có nhiều gió nhất kéo dài trong 5.7 tháng, bắt đầu vào ngày 3 tháng 4 đến hết ngày 25 tháng 9, tốc độ trung bình hơn 23km/h. Tháng 7 có nhiều gió nhất năm với 27km/h
• Thời gian có ít gió nhất kéo dài hơn 6 tháng, từ ngày 25 tháng 9 đến ngày 3 tháng 4. Tháng 11 là tháng có gió lặng nhất với tốc độ trung bình là 19km/h
• Gió thổi từ phía Bắc nhiều nhất trong 10 tháng đạt 99% vào ngày 4 tháng 7
• Gió thổi từ phía Đông trong 1.8 tháng đạt 55% vào ngày 1 tháng 1

Nguyên nhân khiến châu Phi khô và nóng

Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật về tự nhiên của khu vực châu Phi làm cho vùng đất này khô và nóng:

• Bởi vì phần lớn vị trí của châu lục này nằm giữa hai chí tuyến và gần với đường xích đạo nơi chịu tác động của ánh sáng mặt trời nhiều nhất.
• Lục địa có dạng hình khối hầu hết là sa mạc, ảnh hưởng của biển vào nội địa bị hạn chế nên mới có hiện tượng khô.
• Có nhiều dãy núi và cao nguyên đồ sộ chắn các hướng gió từ biển thổi vào đất liền
• Ảnh hưởng của các dòng biển nóng, lạnh chảy ven bờ.

Tổng hợp những câu hỏi liên quan khác

Tham khảo bài viết để giải đáp được những thắc mắc liên quan ngay tại đây.

Khí hậu châu Phi ảnh hưởng như thế nào đến động thực vật?

Vì có thời tiết cực kỳ khô và nóng nên đã có những tác động đến sự phát triển và phân bố đến động thực vật

• Động vật: Các con vật sống ở các vùng đất hoang mạc như lạc đà, bò sát,… đã tự tạo nhiều khả năng sinh tồn và có khả năng chịu nhiệt và chịu khát tốt
• Thực vật: Các thân cây thường hình thành gai hoặc lá nhỏ để hạn chế thoát hơi nước và có rễ dài ăn sâu vào đất để tìm nguồn nước

Châu Phi gồm những nước nào?

Có tổng cộng 54 quốc gia, gồm có

• Bắc Phi: Algeria, Libya, Egypt, Maroc, Tunisia và Sudan
• Nam Phi: Eswatini, Namibia, Lesotho, Botswana và South Africa
• Đông Phi: Burundi, Comoros, Eritrea, Djibouti, Ethiopia, Madagascar, Malawi, Kenya, Mauritius, Rwanda, Mozambique, Seychelles, Somalia, Tanzania, Zambia, Uganda và Zimbabwe
• Tây Phi: Bénin, Cape Verde, Congo, Burkina Faso, Côte d’ivoire, Ghana, Gambia, Guinea – Bissau, Guinea, Liberia, Mali, Mauritania, Niger, Nigeria, Senegal, Sierra Leone, Tây Sahara và Togo
• Trung Phi: Angola, Equatorial Guinea, Cameroon, DR Congo, Gabon, Sao Tome và Principe, Central African Republic, Chad

Tổng kết

Khí hậu châu Phi có độ nóng khủng khiếp đã làm môi trường sống của con người nơi đây trở nên khó khăn và lạc hậu hơn nhiều so với hiện tại. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những địa điểm du lịch đặc biệt mà bạn nên đến một lần trong đời nếu có cơ hội.