Biến đổi khí hậu là gì? Nguyên nhân & giải pháp làm giảm ảnh hưởng khi khí hậu bị biến đổi

Biến đổi khí hậu hiện đang là một trong những vấn đề mà xã hội quan tâm. Bởi đây là thách thức đối với nhân loại khi sự nóng lên của toàn cầu kéo theo mực nước biển dâng cao gây hiện tượng thời tiết cực đoan. Nguyên nhân, hậu quả của biến đổi khí hậu cần được hiểu rõ để có cách nhìn tổng quan nhất ứng phó trong thời điểm hiện nay.

Biến đổi khí hậu là gì?

Khái niệm biến đổi khí hậu dùng để chỉ các hiện tượng thay đổi bất thường của tự nhiên tác động đến con người và môi trường sống xung quanh. Cụ thể như giông bão, hạn hán, thời tiết nóng lạnh bất thường…

Bạn có thể tìm hiểu thêm các ví dụ về biến đổi khí hậu để dễ hình dung hiện tượng này hơn.

Biến đổi khí hậu là do tác động của tự nhiên và do con người gây ra khiến cho việc gia tăng nồng độ khí CO2 trong nhà kín. Từ đó khiến cho bầu khí quyển ngày càng nóng lên và gia tăng tia cực tím ở mặt trời khi chiếu vào trái đất.

Có thể nói, biến đổi khí hậu là sự thay đổi toàn diện của các thành phần: Khí quyển, sinh quyển, thủy quyển, thạch quyển, băng quyển. Việc này dẫn đến khí hậu của một khu vực hay toàn cầu bị xáo trộn hoàn toàn.

Các biểu hiện của biến đổi khí hậu ở Việt Nam

Biểu hiện chủ yếu của biến đổi khí hậu là gì?

Hiện tượng này đang ngày càng mở rộng và có ảnh hưởng lớn đến tự nhiên và đời sống con người. Để biết được biểu hiện biến đổi khí hậu bạn có thể quan sát một số điều sau:

Về nhiệt độ

Theo các nhà khoa học nguyên cứu, biến đổi khí hậu là nguyên nhân sự nóng lên toàn cầu. Cụ thể, nhiệt độ đã tăng thêm 1 độ so với những năm trước đó và có thể tăng thêm trong những năm tiếp theo.

Tìm hiểu: Nhiệt độ là gì để biết được khi nó tăng lên thì thực trạng biến đổi khí hậu sẽ đi theo chiều hướng nào.

Biến đổi khí hậu toàn cầu làm cho biên độ nhiệt tăng cao ở nước ta liên tục xảy ra các đợt nắng nóng kéo dài và một số tỉnh miền bắc còn có lạnh giá thường xuyên và dữ dội hơn.

Về lượng mưa

Biến đổi khí hậu làm cho lượng mưa thay đổi không tuân theo quy luật như trước. Cụ thể có một số nơi lượng mưa tăng gây ra lũ lụt kéo dài, còn một số khu vực chỉ số này giảm gây ra hạn hán.

Hơn nữa, một số nơi mưa lớn xảy ra cục bộ trong khoảng thời gian ngắn nên thường gây ra hiện tượng sạt lở đất và lũ quét.

Bạn đã biết lũ lụt là gì và các tác động của nó tới môi trường, hậu quả nghiêm trọng đối với đời sống con người chưa?

Hiện tượng băng tan

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu làm nhiệt độ tăng là nguyên nhân băng tan ở 2 cực và một số nơi khác tan chảy gây ra tình trạng mực nước biển dâng cao. Từ đó, làm cho các vị trí ở khu vực ven biển và hải đảo bị đe dọa, gây xâm ngập mặn.

Gây hạn hán

Hậu quả biến đổi khí hậu làm cho hạn hán kéo dài, ảnh hưởng đến việc sinh hoạt của con người cũng như hệ sinh thái xung quanh. Cụ thể như thiếu nguồn nước sạch để uống, sinh hoạt, cây cối bị chết do thiếu nước…

Gây ra hiện tượng lũ lụt

Tác động của biến đổi khí hậu làm đảo lộn không khí, gây ra nhiều cơn bão, áp thấp nhiệt đới… làm thiệt hại lớn về tài sản và con người.

Xuất hiện nhiều cơn bão cực đoan

Hiện nay, đặc điểm của bão là xuất hiện nhiều hơn, xu hướng mạnh và di chuyển nhanh hơn. Sức tàn phá và hủy diệt của nó gây thiệt hại nặng nề về người và của.

Tác động xấu đến sức khoẻ của con người

Tác hại của biến đổi khí hậu là gia tăng nhiều bệnh lý như các bệnh truyền nhiễm, bệnh, tim mạch, bệnh về đường hô hấp… Ngoài ra việc thời tiết thay đổi liên tục, theo chiều hướng xấu cũng khiến nhiều người căng thẳng, không tập trung, khó chịu, lâu dài dễ sinh các bệnh về tâm lý.

Đơn cử như thời tiết HCM với các chỉ số nhiệt độ, chất lượng không khí luôn nằm ở mức vượt ngưỡng bình thường khiến người dân phải đối diện với nhiều nguy cơ bệnh tật.

Có thể thấy biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến đời sống con người ở rất nhiều phương diện. Vì thế, việc thực hiện các cách ứng phó với biến đổi khí hậu là rất cần thiết.

Gây suy giảm đa dạng sinh học

Môi trường sống ngày càng khắc nghiệt khiến điều kiện sinh sống suy giảm đáng kể. Theo báo cáo tổng hợp được đưa ra trong Hiệp định Paris 2015 về biến đổi khí hậu, có gần 300 vùng đa dạng sinh học có nguy cơ tuyệt chủng.

Trong đó, Việt Nam thuộc top 2 khu vực Đông Á có nhiều loài sinh vật bị đe dọa tuyệt chủng (điểm qua những loài có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam tại đây để thấy được sự nghiêm trọng). Diện tích rừng tự nhiên, rừng nguyên sinh giảm đáng kể.

Theo thống kê, nước ta chỉ còn lại 0.5 triệu ha rừng nguyên sinh ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ Bắc Trung Bộ, rừng ngập mặt nguyên sinh gần như đã biến mất dưới sự tác động của thay đổi khí hậu.

Suy giảm nguồn lương thực

Ngày nay, nhiệt độ, lượng mưa thay đổi thất thường. Các thiên tai xuất hiện nhiều hơn làm giảm năng suất cây trồng. Cứ tăng thêm 1 độ C, năng suất trồng lúa sẽ giảm 10% theo nghiên cứu của Ngân hàng phát triển châu Á. Đây là tình trạng đe dọa đến an ninh lương thực toàn thế giới.

Tham khảo: Báo cáo về tác động chủ yếu của biến đổi khí hậu đến đồng bằng sông Cửu Long mới thấy theo nghiên cứu của các chuyên gia khí tượng tại Thời Tiết 4M

Nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu ở Việt Nam

Nguyên nhân biến đổi khí hậu ở Việt Nam hầu hết đều do con người gây ra, có thể liệt kê như sau:

Tác động của việc thải nhiều khí nhà kính

Nguyên nhân gây biến đổi khí hậu đầu tiên đó do khí nhà kính ngày càng nhiều. Các nguồn khí thải phục vụ cho sản xuất cũng như sinh hoạt con người dẫn đến việc xả thải khí CO2 quá nhiều vào bầu khí quyển. Gồm có khí thải khí đốt, dầu mỏ, than đá…

Khám phá hiệu ứng nhà kính là gì để biết được hậu quả của hiện trạng này đối với khí hậu, môi trường trên lãnh thổ Việt Nam.

Nạn tàn phá rừng hàng loạt

Với mật độ dân số tăng cao ở Việt Nam kéo theo là nạn chặt phá rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng… Hơn nữa, do sự phát triển của đô thị hóa khiến cho cây xanh ngày càng ít hơn. Trong khi đó cây xanh có vai trò hấp thụ khí thải cacbon việc thu hẹp rừng dẫn đến gây ra hiện tượng nhà kính.

Ô nhiễm môi trường

Nguyên nhân của biến đổi khí hậu chính đó là do hậu quả của ô nhiễm môi trường gây ra. Với sự phát triển của ngành công nghiệp, sản xuất chế tạo khiến cho nhiều chất thải rắn, nguy hiểm tác động lên môi trường.

Cụ thể như Carbon dioxide, hợp chất hữu cơ, carbon dioxide, metan… Từ đó làm ảnh hưởng đến môi trường sống khiến khí hậu thay đổi.

Hiện tượng El Niño và La Niña

Đây cũng chính là nguyên nhân biến đổi khí hậu gây ra thời tiết cực đoan, khắc nghiệt hơn. Có những nơi xảy ra El Niño làm cho khô hạn thiếu nước để cung cấp cho việc sinh hoạt hằng ngày và tưới tiêu cho cây cối.

Ngược lại có những nơi xảy ra La Niña gây ra ngập lụt làm thiệt hại cơ sở vật chất và con người. Tìm hiểu kỹ về hiện tượng el nino, la nina cũng như các hậu quả và biểu hiện của nó tại đây.

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với nước ta

Thực trạng biến đổi khí hậu toàn cầu làm ảnh hưởng đến cuộc sống và môi trường xung quanh. Tại Việt Nam, hiện tượng này tác động như sau:

Đối với môi trường

Biến đổi khí hậu gây ra thời tiết khắc nghiệt làm mất cân bằng môi trường sinh thái, ảnh hưởng đến khí hậu, thời tiết,…Ngoài ra, khi nhiệt độ thời tiết thất thường xảy ra thường xuyên sẽ làm cho một số loại động thực vật bị tuyệt chủng, hệ sinh thái động, thực vật ảnh hưởng nghiêm trọng.

Đối với con người

Khi biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng thì sẽ gây ra nhiều bệnh tật ảnh hưởng đến sức khoẻ con người như bệnh hô hấp, bệnh, bệnh sốt rét, bệnh truyền nhiễm…

Nhiệt độ tăng cao còn tác động đến chất lượng cơ sở hạ tầng. Nhiệt độ cao khiến con người dễ mệt mỏi làm giảm hiệu suất làm việc. Điều này kéo theo nhiều hệ lụy làm chậm quá trình phát triển kinh tế, xuất hiện nhiều tệ nạn.

Theo dõi thời tiết Hà Tĩnh hôm nay thường xuyên, bạn sẽ thấy được hiện tượng này gây ra những khó khăn to lớn gì khi nhiệt độ, lượng mưa, độ ẩm, chất lượng không khí v.v đều có những thay đổi chóng mặt qua từng ngày.

Giải pháp ngăn ngừa biến đổi khí hậu cần làm hiện nay

Các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề mà tất cả mọi người, mọi nhà cần phải quan tâm thực hiện. Một số biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu nhằm cải thiện tình trạng này:

Hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch có hại

Theo như nghiên cứu của các chuyên gia thì việc sử dụng các nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu khí… sẽ gây ra nhiều khí thải CO2 làm gia tăng hiệu ứng nhà kính. Vì vậy, việc giảm thải nguồn nhiên liệu này để thay thế các nguồn năng lượng tự nhiên khác là điều cần thiết như nhiên liệu sinh học, điện nguyên tử…

Cải tạo nâng cấp hạ tầng

Việc nâng cấp, cải tạo hạ tầng sẽ giúp tiết kiệm được nhiên liệu, giảm phát tán khí thải nhà kính. Bởi khi các công trình xây dựng, đường xá… được đầu tư tốt sẽ làm tiết kiệm rất nhiều nhiên liệu.

Chặn đứng nạn phá rừng

Rừng xanh là lá phổi tự nhiên cung cấp oxy giúp giảm thiểu được hiệu ứng nhà kính. Nếu như nạn phá rừng quá nhiều sẽ làm nguy cơ lớn trong biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, cần trồng rừng bổ sung để cung cấp thêm cây xanh cho môi trường.

Tiết kiệm điện nói riêng và năng lượng nói chung

Một trong những giải pháp khả thi vừa giúp tiết kiệm kinh tế, vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường đó là tiết kiệm điện. Chỉ cần bạn tắt các thiết bị điện không cần thiết, sử dụng các loại bóng đèn compact, đèn led… là có thể tiết kiệm được rất nhiều năng lượng mỗi ngày.

Cần khai thác những nguồn năng lượng mới

Giải pháp biến đổi khí hậu quan trọng hiện nay đó là việc tìm ra một nguồn năng lượng mới để thay thế nhiên liệu hóa thạch là điều cần thiết giúp giảm thiểu hiệu ứng nhà kính. Cụ thể như nguồn năng lượng gió, năng lượng mặt trời, nhiên liệu sinh học…

Thực trạng biến đổi khí hậu tại Việt Nam & thế giới

Thực trạng của biến đổi khí hậu đang tác động lớn đến Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.

Tại Việt Nam

Biến đổi khí hậu ở Việt Nam đang ngày càng đáng lo ngại tác động rõ rệt hơn đến môi trường sống của chúng ta.

• Nhiệt độ tăng cao kỷ lục cả mùa hè lẫn mùa đông gây thiệt hại lớn cho sản xuất nông nghiệp, thuỷ hải sản…
• Một số tỉnh ven biển còn chứng kiến mực nước lên cao khiến cho xâm ngập mặn tăng cao dẫn đến nguy cơ thiếu nguồn nước ngọt.
• Thiên tai ngày càng nhiều khi tần suất của các cơn bão, lũ lụt, hạn hán… ngày càng gia tăng gây thiệt hại về người và kinh tế.
• Suy giảm hệ sinh vật: Nhiều loài vật có nguy cơ tuyệt chủng do không thích nghi kịp với sự biến đổi lớn về mặt khí hậu.

Thế giới

Rất nhiều hiện tượng cực đoan xảy ra trên khắp thế giới. Hậu quả của biến đổi khí hậu thể hiện như sau:

• Hiện tượng ấm lên toàn cầu làm cho mực nước biển ngày càng tăng lên khi lượng băng tan ở hai cực nhiều lên. Từ đó, gây nên hiện tượng xâm ngập mặn ảnh hưởng đến đời sống cũng như hệ sinh thái.
• Theo như các nhà khoa học nghiên cứu, khí hậu thay đổi sẽ làm tăng các bệnh lạ xuất phát từ các loài kí sinh, nhiều vinh vật mang bệnh… Ngoài ra, còn làm gia tăng các bệnh mãn tính về đường hô hấp, tim mạch…
• Biến đổi khí hậu sẽ làm cho nhiều nơi bị ngập lụt nặng, còn một số nơi thì hạn hán nghiêm trọng kéo dài. Từ đó, gây ảnh hưởng đến môi trường sống xung quanh cũng như thiệt hại về kinh tế.
• Nhiệt độ tăng cao, thường xuyên xảy ra thiên tai gây xáo trộn hệ sinh thái. Từ đó làm cho nhiều loài không thể thích nghi được và dẫn đến nguy cơ biến mất.
• Khi lượng nước ngọt khan hiếm, thiếu đất đai để canh tác nên dễ xảy ra các xung đột và chiến tranh giữa các nước và vùng lãnh thổ.

Biện pháp khắc phục biến đổi khí hậu ở Việt Nam

Các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở Việt Nam quan trọng mà bạn có nên quan tâm đó là

• Giảm thiểu khí thải nhà kín: Việc giảm thiểu sử dụng các nhiên liệu như than đá, khí đốt, dầu mỏ… sẽ làm cho lượng khí thải CO2 giảm giúp không khí trở nên trong lành hơn.
• Tăng cường sử dụng các năng lượng xanh như năng lượng gió, năng lượng mặt trời… Bởi đây là những nguồn năng lượng sạch, thân thiện với môi trường.
• Tiết kiệm năng lượng và nước: Việc tiết kiệm và sử dụng nguồn năng lượng hiệu quả, hợp lý sẽ giúp hạn chế hiệu ứng nhà kính và bảo vệ môi trường.
• Bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái: Đây là một trong những biện pháp không chỉ bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái rừng, đám lầy… Mà còn giúp cho việc đa dạng nguồn lợi sinh học, giảm thiểu lượng cacbon…
• Tăng cường nhận thức và giáo dục với mọi người xung quanh, cộng đồng về ảnh hưởng của thay đổi khí hậu.

Q&A biến đổi khí hậu là gì?

Xung quanh vấn đề về biến đổi khí hậu có rất nhiều câu hỏi liên quan. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này bạn có thể tham khảo những thông tin hữu ích dưới đây:

Biến đổi khí hậu có thực sự quan trọng?

Biến đổi khí hậu hiện đang là một trong những vấn đề cấp bách trên toàn cầu. Bởi sự việc này sẽ tác động tiêu cực đến hiện tượng thời tiết cực đoan gây hậu quả về kinh tế, xã hội và môi trường. Cụ thể như nhiệt độ ngày càng tăng lên, xuất hiện các cơn bão, lũ lụt, hạn hán, mực nước biển dâng cao…

Các khu vực chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tại Việt Nam?

Các nơi trên thế giới đều chịu ảnh hưởng của hiện tượng này. Cụ thể ở Việt Nam biến đổi khí hậu sẽ tác động hầu như mọi khu vực.

• Ở vùng đồng bằng khi nhiệt độ tăng cao làm cho nguồn nước ngọt ngày càng cạn kiệt, diện tích trồng trọt bị thu hẹp lại. Từ đó, ảnh hưởng đến sản xuất, nuôi trồng và đánh bắt thuỷ hải sản của người dân.
• Khu vực ven biển biến đổi khí hậu sẽ làm cho mực nước biển ngày càng dâng cao kéo theo đó là hiện tượng xâm ngập mặn diễn ra thường xuyên. Từ đó, làm mất đa dạng nguồn sinh học ven biển. Đặc biệt làm cho nguồn đất bị nhiễm mặn khó có thể canh tác, trồng trọt.
• Khu vực miền núi sẽ gây ra nhiều trận bão, lũ lụt lớn khiến cho cơ sở hạ tầng, đường sá thiệt hại. Một số nơi còn có hiện tượng lũ ống, lũ quét gây sạt lở đất đá, nhà ở ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Ngoài ra, ở các tỉnh miền núi tây bắc còn có thời tiết lạnh vào mùa đông ảnh hưởng đến cây trồng, vật nuôi và sức khỏe con người.

Các yếu tố tự nhiên nào bị biến đổi khí hậu tác động?

Hậu quả của biến đổi khí hậu ở Việt Nam vô cùng nghiêm trọng. Nó tác động lớn đến các yếu tố tự nhiên như sau:

Hệ sinh thái bị phá huỷ

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu làm cho nguồn cung cấp nước ngọt, nhiên liệu, không khí và sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi nhiệt độ tăng cao làm cho băng tan khiến cho số lượng rạn san hô ngày càng giảm. Đồng thời, kéo theo đó là hiện tượng hạn hán, lũ lụt làm ảnh hưởng đến môi trường sống của nhiều loài sinh vật.

Mất đa dạng sinh học

Biến đổi khí hậu làm cho nhiều loài sinh vật biến mất và có nguy cơ tuyệt chủng. Bởi vì quá trình này làm cho môi trường sống của chúng thay đổi, đất đai hoang hóa, thời tiết nóng lên. Từ đó, làm đe doạ nơi sống, thức ăn của nhiều loài động thực vật.

Một số nguồn năng lượng tái tạo sạch nên được ưu tiên sử dụng

Ưu tiên sử dụng năng lượng sạch giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở Việt Nam hiệu quả.

• Năng lượng mặt trời: Đây là nguồn năng lượng tự nhiên có thể khai thác quanh năm. Ở nước ta thì năng lượng mặt trời đang được chú trọng và phát triển. Nó có thể giúp giảm bớt chi phí và các hóa đơn mua năng lượng như điện, gas…
• Năng lượng gió: Tại Việt Nam có đường bờ biển dài lượng gió thổi quanh năm. Vì thế việc phát triển năng lượng gió là điều cần thiết điều này giúp không gây ô nhiễm môi trường, không phát sinh khí CO2 hoặc các chất độc hại… Từ đó giúp giảm thiểu phát thải gây hiệu ứng nhà kính.

Kết luận

Các thông tin về biến đổi khí hậu là gì sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về hiện tượng này. Mỗi chúng ta cần có ý thức bảo vệ và giữ gìn thiên nhiên để giúp môi trường sống xung quanh ta được tốt hơn. Các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu ở Việt Nam hiện nay cần được thực hiện rộng rãi.